آیا حال همان ثابت ازلی است؟

Authors

محرم ترابی

دانشجوی دانشگاه تهران

abstract

علمای علم کلام وظیفه خود را دفاع از ضروریات دین تعریف کرده اند. ایشان در دوره ای، که هنوز بسیاری از مباحث فلسفی و کلامی دقیقاً شکل نگرفته بود، برای تبیین عقاید خود توجیهات خاصی ارائه می دادند. این توجیهات اغلب با بیان نظرات ابتکاری همراه بود. معتزله برای توجیه کیفیت اتصاف ذات باری به صفات و همچنین برای توجیه نحوه تعلق علم باری به موجودات، نظریه ابتکاری «احوال» و «ثابتات ازلیه» را ارائه کرده اند. فلاسفه و متکلمان بعدی نیز به طور مفصل این دو نظریه را مورد بررسی قرار دادند و گاه آنها را به دلیل برخی شباهت ها با هم یکی گرفته اند. این نوشته در صدد نشان دادن این مطلب است که دو نظریه فوق الذکر، چه به لحاظ موضوعاتی که مستقیماً به آنها می پردازند و چه به لحاظ نتایج و لوازمی که به بار می آورند، با هم متفاوت اند و در دوره های بعد است که با هم خلط و یکی قلمداد شده اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آیا فایده‌گرایی، همان لذت‌گرایی است؟ بررسی دیدگاه بنتام و میل

اگر قائل به تقسیم موضوعات مربوط به فلسفه‌ی‌ اخلاق، به سه شاخه‌ی اخلاق توصیفی؛ هنجاری یا دستوری؛ و اخلاق تحلیلی یا فرااخلاق باشیم، بی‌گمان نظریه‌ی نتیجه‌گرایی و وظیفه‌گرایی را باید زیرمجموعه‌ی اخلاق هنجاری یا دستوری قرار دهیم؛ زیرا مباحث آن جنبه‌ی مصداقی دارند و به خوب یا بد و مطلوب یا نامطلوب در امور واقع می‌پردازند. یکی از مهم‌ترین گرایشات اخلاق هنجاریِ نتیجه‌گرا «فایده‌گرایی» است که مقاله‌‌ی ح...

full text

آیا دموکراسی برای کشورهای در حال توسعه خوب است؟

In recent years, some intellectuals have stated that democracy is not suitable for developing countries as it decreases their economic growth. They hold that dictatorship states can better plan for the benefit of their nations because they are free from the pressure of voters. This article explains two reasons to reject the mentioned claim. First, the definition of development has undergone cha...

full text

آیا صبر همان تاب‌آوری است؟ مفهوم‌سازی کاربردی صبر برای شرایط بحرانی

در دهه‌های اخیر دو اصطلاح «تابآوری» و «صبر» پژوهش‌های زیادی را به‌سوی خود جلب کرده‌اند. اکنون پرسش این است که آیا این دو متغیر دارای یک سازه هستند یا دو سازه مختلف دارند؟ چه شباهت و تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد؟ این مطالعه از نوع کیفی (تحلیلی) است که به روش مروری انجام شد که ترکیبی از روش مرور سیستماتیک، تحلیل محتوا و مرور ادبیات بود. اطلاعات از منابع کتاب و مقاله جمع‎آوری شد. نتایج نشان داد...

full text

آیا اعتبار حقیقت، همان اعتبار جامعه است؟ بازسازى و نقد نظریات اولیه دیوید بلور

برخلاف برى بارتر1 که در آثار اولیه خود عمدتاً آرا و اندیشه هاى جامعه شناسان، خصوصاً جامعه شناسان معرفت، را مورد و ارزیابى قرار مى داد دیوید بلور2، بنیانگذار و نظریه پرداز دیگر معرفت شناسى اجتماعى مکتب ادینبورا، توجه خود را عمدتاً معطوف به دو دسته از فیلسوفان کرده است: فیلسوفان تحلیل ـ زبانى و فیلسوفان علم. در بررسى و تحلیل دقیق آثار اولیه بلور، سه تعلق یا تعهد آشکار مى شود که در زنجیره همه اندیشه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
حکمت و فلسفه

جلد ۳، شماره ۱۱.۱۰، صفحات ۷۷-۸۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023